Riothermie: wist jij dat er energie in je riool zit?

Afvalwater in onze riolering is gemiddeld 12 tot 18 graden. Een energiebron onder onze voeten die we momenteel niet benutten. Maar die warmte kan je recupereren en er je gebouwen een duurzame energiebron mee geven. Hoe kan je je eigen riothermieproject opzetten? En wat zijn goede praktijkvoorbeelden in binnen- en buitenland?

Hoe werkt riothermie?

Deze tekening toont hoe de warmte uit rioolwater via een warmtewisselaar en warmtepomp kan gebruikt worden om een gebouw te verwarmen. Bron: EnergieSchweiz, 2005.

Riothermie maakt gebruik van energie van afvalwater in de riool voor warmte en koeling. Dit is duurzaam, ecologisch en klimaatvriendelijk.

Kort gezegd werkt het principe als een omgekeerde koelkast: een warmtewisselaar in de riool vangt de warmte uit het afvalwater op, die wordt door een warmtepomp opgewaardeerd tot warmte voor gebouwverwarming.

Waarom investeren in riothermie?

Riothermie biedt een opportuniteit voor energierecuperatie die kan gerealiseerd worden samen met de uitbouw, sanering en renovatie van het rioleringsstelsel. Door de verschillende doelstellingen verstandig te combineren kunnen unieke kansen voor riothermie gevaloriseerd worden. Omgekeerd zou het missen van dit synergievoordeel door de lange levensduur van riolering de deur in belangrijke mate sluiten voor riothermie.

Vanuit de Vlaamse, Belgische en Europese overheden zijn er voor  riothermieprojecten allerlei subsidiemechanismen: Flux50, calls Vlaams Energieagentschap, renovatiepremies, Interreg … Warmterecuperatie uit de riool past ook binnen het burgemeestersconvenant en kan opgenomen worden in de warmtezoneringskaart van de gemeente. Tenslotte kan men de warmte ook leveren aan een warmtenet op lage temperatuur.

Aanbevelingen voor gemeenten

  1. Neem riothermie op in het gemeentelijk klimaatplan en breng ook de dienst ruimtelijke ordening op de hoogte, zodat zij alle nieuwbouw- en verbouwaanvragen onderzoeken en kansen voor riothermieprojecten kunnen opmerken.
  2. Maak een kansenkaart voor riothermie in samenwerking met bv. Aquafin of de plaatselijke rioolbeheerder.
  3. Stel een stedenbouwkundige verordening op die toelaat om aan te sluiten op een riothermieproject of die het mogelijk maakt om een particulier riothermieproject op te zetten.
  4. Promoot gerealiseerde riothermieprojecten en vergroot zo het draagvlak voor nieuwe projecten.

Bron: VMM