Drie zaken die je moet weten over duurzaam en verduurzaamd hout

In onze contreien wordt er voor de structuurelementen van gebouwen zoals het houtskelet of het timmerwerk vaak gebruik gemaakt van naaldhout. Houtsoorten zoals bijvoorbeeld vuren, douglas en grenen hebben echter niet altijd een toereikende natuurlijke duurzaamheid ten opzichte van insecten en zwammen. Sommigen beweren dat cellulose isolatie verhindert dat wormen zich nestelen in het spinthout maar dat is ten onrechte! In dit artikel leggen we uit waarom en zetten we op een rijtje wat ‘duurzaam’ verduurzaamd hout is en wat het alternatief is. 

1) Cellulose biedt geen bescherming tegen reeds ontwikkelde larven in het hout

Laat ons eerst even het misverstand rond cellulose isolatie de wereld uithelpen. Cellulose is een uiterst interessant & duurzaam isolatiemateriaal met een uitstekende isolatiewaarde. Maar met betrekking tot houtaantastende larven moet je er geen wonderen van verwachten. In een recente studie is bewezen dat de boorzouten en magnesiumsulfaten die aanwezig zijn in cellulose isolatie wel de ontwikkeling en de overlevingskans van net uitgekomen larven verhinderen, maar deze stoffen bieden geen bescherming tegen larven die in zich in een latere ontwikkelingsfase bevinden. Vermits men niet kan garanderen dat onbehandelde houtsoorten bij de plaatsing nog niet zijn aangetast door larven, blijft het noodzakelijk om spinthout te verduurzamen of te kiezen voor een andere houtsoort.

Wil je meer weten over dit topic? Lees dan zeker dit artikel op de website van het WTCB: http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=publications&sub=bbri-contact&pag=Contact55&art=832

2) Kernhout vereist geen verduurzaming en is dus een duurzamer alternatief

Indien je spinthout gebruikt als structureel materiaal, dan is het het verduurzamen van hout onontbeerlijk. Maar eigenlijk wordt spinthout beter niet ingezet voor structurele doeleinden. Spinthout is namelijk het hout dat zich bevindt net onder de bast-, schors- en cambiumlagen van de stam. Het spinthout van de meeste houtsoorten heeft dan ook een slechte natuurlijke weerstand tegen aantasting en wordt in klasse V, de niet duurzame groep onder de houtsoorten, geplaatst. Men gebruikt beter kernhout. Dit hout bevindt zich in het binnenste van de stam.

De noodzaak om te verduurzamen kan dus vermeden worden door geen spinthout te gebruiken en enkel hout te gebruiken met een massadichtheid van meer dan 500 kg/m³. Bij een grotere massadichtheid verdwijnt namelijk de kans op de aanwezigheid van larven. Een goede detaillering doet de rest. Bijvoorbeeld door houten kolommen niet in de grond te plaatsen maar op een kolomvoet zal een mogelijke aantasting vermeden worden.

3) Wat is ‘duurzaam’ verduurzaamd hout?

Blijkt het toch noodzakelijk om verduurzaamd hout te gebruiken, maak dan een verantwoorde keuze! Gebruik bijvoorbeeld geen chemisch behandeld hout. Bij deze behandeling wordt het hout geïmpregneerd met stoffen niet enkel giftig voor schimmels en insecten, maar ook voor mensen! Hout thermisch verduurzamen is een betere oplossing. Dat betekent dat het hout opgewarmd wordt tot een vrij hoge temperatuur (ca. 200 °C), waardoor de voedingsstoffen voor schimmels en insecten niet meer herkenbaar zijn. Afhankelijk van merk, type en procédé behoren deze ‘gebakken’ houtsoorten tot de duurzame of zeer duurzame klasse. Op deze manier kunnen goedkopere houtsoorten behandeld en ‘opgewaardeerd’ worden tot een hogere duurzaamheidsklasse. Hier hangt natuurlijk wel een hoger prijskaartje aan vast en het verwarmen van het hout vraagt heel wat energie. Een aantal merknamen waaronder thermisch verduurzaamd hout te verkrijgen is: Plato, StellacWood® en Thermowood®.

Acetylering van hout is een andere verduurzamingsmethodiek die een oplossing biedt voor structurele toepassingen. Bij deze methode wordt naaldhout geïmpregneerd met azijn. Naaldhout wordt op deze manier gemodificeerd tot de hoogste duurzaamheidsklasses. Denk bijvoorbeeld aan Accoya®.

Natuurlijk kan je hout ook schilderen. Dat beschermt het hout tijdens gebruik.

Duurzaam of ‘duurzaam’ verduurzaamd hout: een gezonde keuze!

Geïmpregneerd of chemisch behandeld hout wordt dus niet alleen gebruikt voor tuinmeubels, speeltuigen of tuinhuizen of andere items die voor buitengebruik bestemd zijn. In heel wat huizen is ook binnenshuis chemisch behandeld hout te vinden en kunnen er chemische stoffen vrijkomen in het productieproces en in de binnenlucht. Wij roepen dus graag op om in de toekomst een verantwoorde houtkeuze te maken. Kies voor kernhout of voor thermisch verduurzaamd hout. Daarmee spaar je niet alleen het milieu maar zorg je ook voor een gezondere woning.

Bron: VIBE. Auteur: Mieke Vandenbroucke (VIBE) in samenwerking met Paul Eykens (Isoproc) en Stéphane Charron (WTCB)

Wil je meer weten over hout en verduurzaming? Lees er alles over in deze VIBE-publicatie: https://www.vibe.be/wp-content/uploads/2016/06/KF_hout_zonder_verduurzaming.pdf