Passiefhuis voor dummies

Bij passiefhuizen is het de bedoeling om zo min mogelijk energie te verbruiken voor de verwarming. Dat wordt mogelijk gemaakt door extreem goede isolatie van de muur, het dak, de vloer en de ramen. Verluchting is daarbij essentieel. Om het water te verwarmen is er vaak toch nog een kleine verwarmingsinstallatie nodig. Het is een serieuze investering, maar je krijgt zeker waar voor je geld. Een absolute aanrader is het Praktijkboek Passief Bouwen. Het bevat een schat aan informatie en praktische tips voor jouw passiefhuis.

Wanneer spreken we van een passiefhuis?

Het concept van een passiefhuis is om ervoor te zorgen dat er zo weinig warmte nodig is dat de verwarming alleen door de beperkte luchtstroom van een gecontroleerde kamerventilatie mogelijk is. Vanaf dat het jaarlijks energieverbruik voor de verwarming van het huis minder is dan 15 kWh/m², kunnen we spreken van een passiefhuis.  

Warmteverlies van binnen naar buiten moet door een compacte manier van bouwen en een volledig luchtdichte gebouwschil geminimaliseerd worden. Daarbij wordt het gebouw zo ingericht dat een maximaal passief gebruik van zonne-energie gegarandeerd wordt. Zo kan er voldoende warmte van de invallende zon en de warmte van personen en elektrische apparaten in het huis komen. Aan primaire energie voor verwarming, warm water, verluchting, help- en huishoudstroom mag er in een passiefhuis maximaal 120 kilowattuur per vierkante meter en per jaar besteed worden.

De gebouwschil

Om zo min mogelijk warmte te laten ontsnappen, heeft het passiefhuis een luchtdichte en uitermate goed geïsoleerde gebouwschil nodig, best zonder koudebruggen. Belangrijk daarbij is niet de dikte van de isolatie, maar de prestatie ervan. Dat wordt gemeten door de warmtedoorgangscoëfficiënt, ook wel de U-waarde. Die moet op alle niet doorzichtige delen van de gebouwschil zoals de buitenmuur, de vloerplaten en het dak onder 0.15 Watt per m² Kelvin (W/m²K) liggen. De extreem goede isolatie heeft nog een aangenaam bijkomstig effect. De temperatuur van de buitenmuren verschilt nauwelijks van de temperatuur in de kamer, wat voor een knus woonklimaat zorgt.

De vensters van een passiefhuis

Een essentieel onderdeel van het passiefhuisconcept zijn zeer goed geïsoleerde vensters. In principe spreken we dan van een driedubbele beglazing met speciaal geïsoleerde raamkozijnen. De ruimtes tussen de glazen zijn met een edelgas gevuld, waarbij argongas de voorkeur heeft boven krypton, omdat er minder energie verbruikt wordt voor de productie ervan. De maximale U-waarde voor vensters in een passiefhuis bedraagt 0.8 W/m² K.

Aangezien de mens een lichaamswarmte van ongeveer 37 graden Celsius heeft en meer warmte verliest aan de omringende materialen hoe kouder die zijn, is een hoge oppervlaktetemperatuur vooral bij vensters heel belangrijk. De behaaglijkheid van de vensters in passiefhuizen zorgt ervoor dat de kamertemperatuur één tot twee graden lager mag zijn. Dat alleen spaart al rond de 5 tot 10 procent verwarmingskosten.

Verwarmen en verluchten

Door de sterke warmte-isolatie is een conventionele verwarming in een passiefhuis niet nodig. Toch moet ook het water dat men gebruikt verwarmd kunnen worden. Daarvoor worden vaak zogenaamde compacte toestellen ingebouwd. In deze apparaten wordt een verluchtingssysteem met een kleine lucht-water warmtepomp en een aanvullende elektrische verwarming. Die laatste kan op enorm koude winterdagen even bijspringen. Alternatief kan ook een kleine gascondensatieketel of een hout- of pelletkachel in combinatie met een buffervat gebruikt worden.

De luchtdichtheid van het gebouw wordt door een blowerdoortest gekeurd en gecontroleerd. Door het vergaand luchtdichte omhulsel is bij energiespaarwoningen altijd een gecontroleerde mechanische verluchting nodig. Een energie-efficiënt en gebruiksvriendelijk ventilatiesysteem met warmterecuperatie is in passiefhuizen noodzakelijk en eveneens bijzonder economisch. Ze zorgen ook nog eens voor een beter woonklimaat door de lucht fris te houden en huisschimmels te voorkomen.

Energiestandaard

Het passiefhuis is in principe een zeer efficiënte BEN-woning. Het concept van passiefhuizen kan ook in beperkte mate toegepast worden bij energetische renovatie van oudere huizen. Bovendien biedt het een goede basis om ook de energie-plus standaard te bereiken, bijvoorbeeld door het gebruik van zonnepanelen.